موقعیت:جهت بررسی و شناخت تاريخچه روستای یلمه سالیان، با توجه به فقدان اسناد ومدارک مستند تاريخی الزاماً به سابقه تاريخی و سکنی گزينی و علل آن در نواحی نزديک به روستا دقت می کنیم. بنا به گفته اهالي قدمت روستا به حدود 180 سال پیش باز می گردد. وجود منابع آب و زمین های حاصلخیز کشاورزی و مراتع اطراف در تأثیرپذیری شکل گیری روستا از پتانسیل های طبیعی که در تجمیع جمعیت روستای یلمه سالیان در این منطقه جغرافیایی و انجام کار و فعالیت ساکنین بر پایه کشاورزی نقش داشته اند، مؤثرترین عامل طبیعی در شکل گیری هسته اولیه روستا شناخته شده است. در مورد چرایی شکلگیری روستا در مکان فعلی هیچ اطلاعاتی در دسترس نیست. اما به نظر می رسد وجود منابع آب و زمین های حاصلخیز کشاورزی و مراتع اطراف در تأثیرپذیری شکل گیری روستا از پتانسیل های طبیعی که در تجمیع جمعیت روستای یلمه سالیان در این منطقه جغرافیایی و انجام کار و فعالیت ساکنین بر پایه کشاورزی نقش داشته اند، مؤثرترین عامل طبیعی در شکل گیری هسته اولیه روستا شناخته شده است. روستای یلمه سالیان نیز دارای زمینهای کشاورزی مرغوبی بوده، به آب مناسب برای کشاورزی (رودخانه گرگانرود) دسترسی خوبی داشته و این عوامل باعث توسعه آن شده است. کلمه یلمه سالیان از دو واژه یلمه و سالیان برگرفته شده است. یلمه نام طایفه ای است که اولین بار در این مکان سکنی گزیده و سالیان نیز نام تپه ای در جنوب غربی روستا بوده است.